جنسیتزدگی در باور عمومی ضدیت با زنان توصیف شده است و محققان این حوزه اعتقاد دارند که نگاه جنسیتی دو نوع خصمانه و خیرخواهانه دارد.
همانطور که از نام این نگاهها میتوان حدس زد، جنسیتزدگی خصمانه شامل سلطهجویی مردسالارانه و باورهای تحقیر آمیز نسبت به زن است که مرد را جنس برتر و زن را ضعیف تلقی میکند.
اما جنسیت زدگی خیرخواهانه نگاهی ملایمتر دارد؛ زن را موجودی زیبا و شکننده میبیند که باید از او حمایت کرد؛ که این باور هم با نوع خصمانه فرق چندانی ندارد زیرا در نگاه جنسیتی خیرخواهانه هم زن ضعیف و محتاج کمک تصور میشود.
اگر زن باشید نمونههای متعددی از نگاه جنسیتی به زنان را در جامعه دیده و لمس کردهاید. این موقعیت را در ذهن تصور کنید: در ماشینی حضور دارید که راننده مرد است. راننده به ماشین جلویی چراغ میدهد که حرکت کند، اما خودروی جلویی هیچ واکنشی نشان نمیدهد و بیتفاوت مسیر خود را ادامه میدهد. اینجاست که راننده به احتمال زیاد (نه همیشه) این جمله را به زبان میآورد: «حتما زنِ که تکون نمیخوره!»
یا این موقعیت را تصور کنید: در تاکسی نشستهاید و راننده خیلی عادی رانندگی میکند تا اینکه به یک راننده زن میرسد، اینجاست که با گذاشتن دست روی بوق یا داد زدن از شیشه ماشین راننده زن را مجبور میکند که مسیر خود را تغییر دهد.
این مثالهای بسیار ساده و سطحی از نگاه جنسیتی جامعه نسبت به زنان است. نمونههای ناراحتکننده زیادی در این رابطه وجود دارد که میتوان به جرات گفت بیشتر زنان دستکم یکبار در زندگی خود آنها را تجربه کردهاند.
تبعیض و تفاوت جنسیتی در رابطه با میزان دستمزدهای دریافتی زنان و مردان نیز بسیار زیاد است و همیشه مورد بحث گروههای اقتصادی و اجتماعی قرار دارد. با اینکه شاید برخی از مردم این تفاوت را «هیاهویی برای هیچ» یا افسانه ساختگی فمینیستها بدانند اما باید بدانید که این تبعیض واقعی است و در اغلب کشورهای جهان وجود دارد.
برای اثبات این ادعا همین کافیست بدانید براساس گزارش «سازمان همکاری و توسعهٔ اقتصادی»، زنان در سراسر جهان در پستهای تمام وقت به طور متوسط ۱۵ درصد کمتر از همتایان مرد خود دستمزد دریافت میکنند.
نرخ نابرابری دستمزد میان زنان و مردان در کشور هند، بدتر از دیگر نقاط جهان است. بر اساس آمار زنان شاغل در هند بطور متوسط ۵۶ درصد کمتر از مردان حقوق میگیرند. این در حالیست که بلژیک با ۳.۳ درصد تفاوت، بهترین وضعیت را در رابطه با این مقوله دارد.
بیشتر بخوانید: بر اساس یک تحقیق گسترده «هند» خطرناک ترین کشور برای زنان تشخیص داده شد
در این رابطه میتوان گفت کشورهای با وضعیت اقتصادی و اجتماعی بهتر اقدامات موثرتری برای رفع تبعیضهای شغلی میان زنان و مردان انجام میدهند.
اما همانطور که در ابتدای مقاله هم گفتیم، تبعیض زنان و مردان در مسایل گوناگونی وجود دارد و همین باعث شده تا زنان اغلب بدنبال احیای حقوق خود باشند. در برخی کشورها حضور زنان در پستهای مهم دولتی تعریف نشده و زنان حتی در صورت داشتن شایستگی لازم و کافی قادر نیستند از سد رقابت با همتایان مرد خود بگذرند و به آن مناصب دست یابند.
بیشتر بخوانید: زنان جسوری که سقف های شیشه ای را در هم شکستند؛ با ۲۰ زن پیشگام تاریخ آشنا شوید
این نگاه جنسیتی علاوه بر لطمه وارد کردن بر روحیه زنان میتواند مانع از شکلگیری بسیاری از فعالیتهای سازنده در جامعه و حتی در سطح جهانی باشد. اگر بتوان این طرز فکر را به همه مردم جهان تزریق کرد که زن جنس دوم نیست، زن ضعیف نیست و تواناییهای زن به اندازه مردان زیاد است، بدون شک دنیای زیباتری ساخته میشود.
متاسفانه نگاه جامعه بینالمللی به زن اینگونه است که زنان یا کدبانو هستند یا فمنیست!
اگر خانمی در راستای احیای حق خود تلاش کند و اعتراضی را سر دهد، برچسب فمنیست به او زده میشود. اگر فقط به کارهای روزمره و ساده در زندگی رسیدگی کند، از منظر بسیاری از همجنسان خود به عقبمانده یا امل بودن متهم خواهد شد.
در این راستا گفتنی است، رابطه عاشقانه زن و مرد همانقدر که منبع سرخوشی و احساسات صمیمانه است، به همان اندازه میتواند منبع خشونت علیه زنان هم باشد.
متاسفانه این باور غلط در میان عموم وجود دارد که مرد فقط از نظر جنسی به سمت زن کشیده می شود و این باعث آسیبپذیری مردان می شود. از این رو تصور میشود زنان میتوانند با اغواگری و مکاری مرد را با مشکل مواجه کنند که این طرز فکر دقیقا از «زنستیزی» و نگاه جنسیتی به زن ریشه میگیرد.
بیشتر بخوانید: ۱۰ اختراع مهم و قابل توجهی که توسط زنان مخترع صورت گرفته است
تبعیض جنسیتی در واقع به هرنوع پیشداوری یا تبعیض بر اساس جنسیت فرد گفته میشود. در طول تاریخ این تبعیض اغلب در راستای فرودست کردن زنان بهکار رفته است. به همین خاطر است که قابل پذیرش نیست زیرا زنان نیز همانند مردان انسانی با تمامی حقوق هستند و فقط بر اساس جنسیت نمیتوان رفتارها یا آزادیهای او را محکوم و محدود کرد.
بنابر گزارش مجمع جهانی اقتصاد، از میزان شکاف جنسیتی در زمینه برابری حقوق زنان و مردان نسبت به سالهای گذشته کاسته شده است. اما برای رفع کامل این شکاف بیش از ۱۵۰ سال زمان نیاز است.
بر اساس آماری که در سال ۲۰۱۶ میلادی منتشر شده بود، ایران در زمینه شکاف جنسیتی در میان ۱۴۴ کشور در مجموعه ۴ شاخص در سکوی ۱۳۹ قرار دارد. در شاخص مربوط به فرصت های شغلی و اقتصادی ایران مقام ۱۴۰ را دارد. در مشارکت سیاسی رتبه ۱۳۶ را از آن خود کرده و در شاخص های مربوط به سلامتی و آموزشی به ترتیب در مقام های ۹۴ و ۹۸ قرار گرفته است. در واقع ایران به لحاظ رتبه در انتهای جدول شکاف جنسیتی قرار دارد.
این در حالیست که باید توجه داشت زنان نیمی از سرمایه انسانی هر کشور و فعالیت هر سازمان تجاری را تشکیل می دهند و هر جامعه ای از استفاده نکردن از توانمندی های زنان، زیان خواهددید.
بیشتر بخوانید: به پسران خود بیاموزید که به زنان احترام بگذارند
حالا این سوال پیش میآید که آیا جنسیتزدگی و ضدیت با زنان یک بیماری اجتماعی است؟ نادیده گرفتن زن در بسیاری از امور مهم زندگی، فرهنگ و سیاست چه تبعاتی را برای جامعه بدنبال خواهد داشت؟ آیا خود زنان نیز در بقای نگاه جنسیتی علیه خود نقش دارند؟ اگر پاسختان مثبت است، دیدگاه خود را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
نوشته آیا جنسیتزدگی و ضدیت با زنان یک بیماری اجتماعی است؟ اولین بار در روزیاتو پدیدار شد.